Wanneer een dierbare wegvalt, staat je wereld even stil. Toch moeten er juist dan allerlei zaken geregeld worden. Een eenmalige uitkering bij overlijden kan dan een financieel steuntje in de rug zijn, speciaal bedoeld om de eerste kosten op te vangen. Dit is iets anders dan een erfenis; zie het als een directe tegemoetkoming die vaak ook nog eens onbelast is.
Een financieel vangnet na een overlijden
De uitkering is bedoeld om jou als nabestaande direct wat financiële ademruimte te geven. Hiermee kun je bijvoorbeeld de eerste uitvaartkosten betalen, zonder je zorgen te hoeven maken over de bankrekening van de overledene. Deze hulp kan alleen uit verschillende hoeken komen, wat het soms best verwarrend maakt.
In de kern zijn er drie hoofdwegen voor een mogelijke uitkering:
-
Vanuit de overheid: Via de Sociale Verzekeringsbank (SVB), bijvoorbeeld als de overledene een AOW-uitkering kreeg.
-
Via de werkgever: De laatste werkgever van de overledene keert vaak een bedrag uit aan de nabestaanden.
-
Door een verzekering: Denk aan een overlijdensrisico- of uitvaartverzekering die de overledene ooit zelf heeft afgesloten.
De onderstaande afbeelding geeft je een helder startpunt om te zien welke bronnen voor jou van toepassing kunnen zijn.
Zoals je ziet, begint het met de vraag: wat was de situatie van de overledene? Was diegene in loondienst, gepensioneerd of had hij of zij zelf iets geregeld? Door deze routes te kennen, weet je waar je moet aankloppen. Een goede voorbereiding, zoals het vooraf vastleggen van uitvaartwensen, kan in zo'n periode enorm veel rust geven.
De AOW-overlijdensuitkering van de overheid
Wanneer iemand die een AOW-uitkering ontving overlijdt, keren de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en het Centraal Administratie Kantoor (CAK) vaak nog een eenmalig bedrag uit. Dat is bedoeld als financieel steuntje in de rug voor de nabestaanden. Een klein gebaar in een moeilijke tijd.
Wie komt er voor de uitkering in aanmerking?
Veel mensen denken dat alleen de partner recht heeft op dit bedrag, maar dat klopt niet altijd. De uitkering kan ook naar minderjarige kinderen gaan, of zelfs naar de persoon met wie de overledene een huishouden deelde. Dit is een belangrijk detail voor mantelzorgers en familie die de financiële zaken regelen, want het bepaalt wie het aanspreekpunt voor de SVB moet zijn.
De hoogte van de uitkering is een bruto maandbedrag AOW, maar hier ontstaat vaak verwarring. De SVB verrekent namelijk de AOW die al is uitbetaald in de maand van overlijden. Dat betekent dat het bedrag dat je uiteindelijk ontvangt, lager kan uitvallen dan je misschien had verwacht.
Hoe werkt de berekening in de praktijk?
De regeling is vrij helder: de uitkering is een eenmalig bedrag ter hoogte van één bruto maand AOW, plus het opgebouwde vakantiegeld. Wat de overledene in de maand van overlijden al heeft ontvangen, wordt daarvan afgetrokken.
De hoogte van die bruto AOW verschilt per situatie. Per 1 juli 2025 is dit voor alleenstaanden € 1.612,44 en voor gehuwden of samenwonenden € 1.103,97. Wil je het precies weten? Lees dan meer over de actuele hoogte van de AOW-overlijdensuitkering.
Door hier rekening mee te houden, voorkom je financiële verrassingen. En dat geeft net wat meer rust en regie in een periode waarin je hoofd daar waarschijnlijk niet naar staat.
Wil je beter overzicht houden in complexe zorgsituaties en weten wat je allemaal kunt regelen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang praktische tips waarmee je de regie behoudt. Zo kun je proactief handelen en de administratieve last voor iedereen verlichten.
Uitkeringen van werkgevers en andere instanties
Naast de overheid zijn er meer partijen die een financieel steuntje in de rug bieden. Zo is de laatste werkgever van de overledene wettelijk verplicht om een eenmalige uitkering bij overlijden te betalen. Deze uitkering is minimaal één bruto maandsalaris.
Gelukkig is in veel cao’s of arbeidsovereenkomsten een ruimere regeling opgenomen. Het is dan ook niet ongebruikelijk dat werkgevers tot wel drie maandsalarissen uitkeren. Een groot voordeel: deze uitkering is vrijgesteld van loonheffing. Het brutobedrag wordt dus volledig netto ontvangen.
Dit soort kennis is van onschatbare waarde voor mantelzorgers, maar zeker ook voor zorgprofessionals. Het helpt nabestaanden om financieel overzicht te houden in een toch al hectische tijd.
Wat als er geen werkgever was?
Maar wat gebeurt er als iemand overlijdt tijdens een ziekte- of WW-uitkering? Dan neemt het UWV de rol van de werkgever over. De nabestaanden krijgen dan een overlijdensuitkering die gelijk is aan één maand bruto uitkering.
Let wel op, dit gebeurt niet altijd automatisch. Soms moet je als nabestaande zelf even contact opnemen met het UWV om de uitkering aan te vragen.
Voor jou als mantelzorger is het cruciaal om te weten dat je er niet alleen voor staat. Door het professionele en sociale netwerk in kaart te brengen, vind je sneller de juiste contactpersonen – zoals die laatste werkgever of het UWV.
Zo vraag je een eenmalige uitkering bij overlijden aan
Het aanvragen van een eenmalige uitkering bij overlijden klinkt misschien als een hoop gedoe, maar in de praktijk valt het vaak mee. Gelukkig hoef je niet alles zelf uit te zoeken. De gemeente geeft een overlijden namelijk automatisch door aan belangrijke instanties zoals de SVB en het UWV. Hierdoor worden de uitkeringen van die instanties meestal vanzelf in gang gezet.
Komt de uitkering van een werkgever of verzekeraar? Dan moet je wel zelf in actie komen. Het helpt enorm als je de juiste documenten direct bij de hand hebt.
Welke documenten heb je nodig?
Zorg dat je de volgende papieren klaar hebt liggen. Dat maakt het proces een stuk soepeler.
-
Een kopie van de akte van overlijden.
-
Het burgerservicenummer (BSN) van de overledene.
-
Het bankrekeningnummer (IBAN) waarop de uitkering gestort moet worden.
-
Eventueel een kopie van het trouwboekje of samenlevingscontract, als dat van toepassing is.
Met deze documenten neem je contact op met de HR-afdeling van de laatste werkgever of met de verzekeringsmaatschappij. Mijn tip: vraag altijd om een schriftelijke bevestiging van je aanvraag. Zo heb je een bewijs in handen.
Weet je niet zeker wie de laatste werkgever was of welke verzekeringen er liepen? Overzicht en regie behouden is in zo'n periode cruciaal. Met Registor en onze zelfredzaamheid tool, de SocialScan, breng je eenvoudig het sociale en professionele mantelzorg netwerk in kaart. Dit geeft je direct het inzicht dat je nodig hebt om de juiste stappen te zetten.
De administratieve rompslomp na een overlijden kan overweldigend zijn. Gelukkig zijn er manieren om het jezelf makkelijker te maken. Lees daarom ook onze gids over hulp bij administratie voor ouderen voor meer praktische tips. Door deze zaken goed te organiseren, creëer je rust in een toch al emotionele tijd.
Antwoord op je vragen over de eenmalige overlijdensuitkering
In een toch al zware tijd zit je niet te wachten op onduidelijkheid. Daarom geef ik hieronder antwoord op de meest gestelde vragen over de eenmalige uitkering bij overlijden. Zo weet je precies waar je aan toe bent en hou je de regie.
Moet ik belasting betalen over de uitkering?
Dat hangt er helemaal vanaf wie de uitkering betaalt. Krijg je de uitkering van een werkgever? Dan is deze meestal vrijgesteld van loonheffing, en dat scheelt natuurlijk. Een uitkering van de SVB wordt daarentegen wél gezien als loon. Daar wordt dus loonheffing op ingehouden.
In beide gevallen is het goed om te weten dat het bedrag kan meetellen voor de erfbelasting. Of je die moet betalen, hangt af van de totale waarde van de erfenis en de vrijstellingen die voor jou gelden. Het op orde brengen van de administratie, inclusief de digitale nalatenschap, is dan ook een belangrijke stap om overzicht te krijgen.
Wat is het verschil met een Anw-uitkering?
Deze twee worden vaak door elkaar gehaald, maar ze zijn echt verschillend. De eenmalige uitkering is een bedrag ineens. Het is bedoeld als een steuntje in de rug voor de eerste, directe kosten na het overlijden.
De Anw-uitkering (Algemene nabestaandenwet) is juist een maandelijkse uitkering voor financiële steun op de lange termijn. De voorwaarden hiervoor zijn wel een stuk strenger. Je komt er vaak alleen voor in aanmerking als je voor een minderjarig kind zorgt of zelf arbeidsongeschikt bent. De Anw-uitkering bedraagt per 1 juli 2024 € 1.550,44 per maand, een bedrag dat bedoeld is om te helpen als je financieel kwetsbaar bent na het wegvallen van je partner.
Hoe snel wordt de uitkering betaald?
Dat verschilt per instantie. De SVB en het UWV zijn er over het algemeen vrij snel bij; meestal heb je het geld binnen een paar weken na de melding van overlijden. Bij een werkgever of een verzekeraar kan dit wat langer duren, afhankelijk van hun eigen procedures.
Mijn tip? Vraag altijd even naar een realistische termijn. Dan weet je waar je op kunt rekenen. Dat stukje duidelijkheid helpt je om overzicht te houden in een periode waarin dat extra belangrijk is.
Wil je op de hoogte blijven van slimme oplossingen voor zorg en regie? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.