Nadenken over het levenseinde en je medische wensen is een grote stap. Waar begin je? Een wilsverklaring opstellen voelt vaak overweldigend, want je wilt er zeker van zijn dat jouw wensen duidelijk zijn als je ze zelf niet meer kunt uiten. Een voorbeeld ingevulde wilsverklaring is dan het perfecte startpunt. Het geeft je niet alleen een idee van de structuur en mogelijke formuleringen, maar laat je ook zien welke scenario’s je kunt overwegen. Het helpt je de abstracte vragen om te zetten in concrete keuzes.
In dit artikel doorbreken we de complexiteit. We geven je 6 uitgewerkte voorbeelden, van de standaardverklaring van het ministerie tot specifieke documenten voor bepaalde medische situaties. Per voorbeeld analyseren we de strategische keuzes achter de formuleringen en geven we je praktische handvatten. Zo kun je een wilsverklaring opstellen die echt bij jou past en de regie over je toekomst in eigen handen neemt. Dit zorgt niet alleen voor rust bij jezelf, maar ook bij je naasten.
Wist je dat je al je wensen, documenten en je sociale netwerk veilig kunt vastleggen? Probeer onze unieke SocialScan en ontdek direct wie er in jouw netwerk voor je klaarstaat op de momenten die ertoe doen.
1. De Algemene Wilsverklaring voor Medische Behandelingen
Een algemene wilsverklaring voor medische behandelingen is een fundamenteel document waarin je jouw wensen vastlegt over het al dan niet ondergaan van specifieke medische handelingen. Dit type verklaring is cruciaal voor situaties waarin je zelf niet meer kunt beslissen, bijvoorbeeld door een coma, vergevorderde dementie of een andere medische aandoening die je wilsonbekwaam maakt. Het is een duidelijk signaal aan artsen en familieleden over wat jij belangrijk vindt in je levenseinde.
Analyse van het voorbeeld
Laten we een voorbeeld ingevulde wilsverklaring analyseren voor iemand die geen levensverlengende behandelingen wenst in een uitzichtloze situatie.
Voorbeeldclausule:
"Indien ik, [Jouw Volledige Naam], geboren op [Geboortedatum], in een toestand kom waarin er geen redelijk vooruitzicht is op herstel van mijn vermogen om met mijn omgeving te communiceren en ik mijn wil niet meer kan uiten, verklaar ik hierbij dat ik niet gereanimeerd wens te worden. Tevens weiger ik kunstmatige toediening van vocht en voeding en andere levensverlengende medische behandelingen."
Strategische analyse:
-
Specificiteit: De clausule is heel specifiek. Het noemt expliciet reanimatie, kunstmatige voeding/vocht en andere levensverlengende handelingen. Dit voorkomt interpretatieproblemen.
-
Context: De voorwaarde ("geen redelijk vooruitzicht op herstel") is duidelijk. Dit geeft de arts een medisch kader om binnen te handelen.
-
Identificatie: Het document begint met volledige naam en geboortedatum, wat essentieel is voor juridische geldigheid.
Praktische tips voor jouw wilsverklaring
Bij het opstellen van je eigen verklaring is het belangrijk om strategisch te denken. Een goed opgestelde wilsverklaring geeft rust en duidelijkheid.
Actiegerichte stappen:
-
Bespreek je wensen: Praat met je huisarts en je naasten. Zorg ervoor dat zij de inhoud en de redenen achter jouw keuzes begrijpen. Dit voorkomt conflicten en onzekerheid op het moment zelf.
-
Wees ondubbelzinnig: Gebruik heldere en directe taal. Vermijd vage termen als "ondraaglijk lijden" zonder dit verder te specificeren. Beschrijf liever de situaties waarin je bepaalde behandelingen niet meer wilt.
-
Regelmatige update: Herzie je wilsverklaring elke paar jaar of na een belangrijke levensgebeurtenis. Noteer de datum en onderteken opnieuw om de actualiteit te bevestigen.
-
Zorg voor vindbaarheid: Een wilsverklaring in een kluis die niemand kan vinden, is nutteloos. Bewaar kopieën bij je huisarts, in je medisch dossier en informeer je vertegenwoordiger. Overweeg je documenten te registreren in onze tool Registor, zodat zorgverleners en/of naasten er direct bij kunnen in geval van nood. Dit is vooral relevant voor zorgorganisaties die werken met een ECD; een koppeling zorgt dat de wilsverklaring altijd actueel en beschikbaar is voor de juiste zorgprofessionals.
2. De Wilsverklaringen van de NVVE
De Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) biedt specifieke, uitgebreide wilsverklaringen die zich richten op zelfbeschikking rond het levenseinde. Deze documenten gaan verder dan een algemene verklaring en zijn specifiek ontworpen om wensen rondom euthanasie en het weigeren van behandeling vast te leggen binnen de kaders van de Nederlandse wet. Ze bieden gedetailleerde handvatten voor situaties waarin je je wil niet meer kunt uiten en geven artsen een duidelijker beeld van jouw wensen.
Analyse van het voorbeeld
Laten we een voorbeeld ingevulde wilsverklaring van de NVVE nader bekijken, specifiek gericht op een euthanasieverzoek bij vergevorderde dementie. Dit is een complex scenario waarvoor de NVVE gedetailleerde formuleringen aanreikt.
Voorbeeldclausule (uit een NVVE-document):
"Indien ik, [Jouw Volledige Naam], geboren op [Geboortedatum], kom te lijden aan een vorm van dementie die zo vergevorderd is dat ik de mensen die mij dierbaar zijn niet meer herken en geen wezenlijk contact meer met mijn omgeving kan maken, verzoek ik uitdrukkelijk om euthanasie. Dit lijden beschouw ik als uitzichtloos en ondraaglijk, ook al kan ik dit op dat moment niet meer met woorden uiten. Dit verzoek is weloverwogen en consistent."
Strategische analyse:
-
Anticiperen op wilsonbekwaamheid: De clausule is speciaal geschreven voor de situatie waarin je je wil niet meer kunt bevestigen. Het legt de basis voor een arts om een eerder, weloverwogen verzoek te respecteren.
-
Koppeling aan wettelijke criteria: De termen "uitzichtloos en ondraaglijk lijden" sluiten direct aan bij de zorgvuldigheidseisen uit de Euthanasiewet, wat de juridische kracht van het verzoek vergroot.
-
Concrete situatiebeschrijving: In plaats van vage termen, beschrijft de clausule een concrete toestand ("mensen niet meer herkennen", "geen wezenlijk contact"). Dit helpt de arts om de situatie te toetsen aan jouw wensen.
Praktische tips voor jouw wilsverklaring
Het invullen van een NVVE-wilsverklaring vraagt om zorgvuldigheid. Deze documenten zijn juridisch en medisch zeer relevant, dus een doordachte aanpak is essentieel.
Actiegerichte stappen:
-
Gebruik de NVVE-hulplijnen: De NVVE biedt advies en ondersteuning bij het invullen van de verklaringen. Maak gebruik van hun expertise om te zorgen dat jouw wensen juridisch en medisch correct verwoord zijn.
-
Bespreek het expliciet met je arts: Een euthanasieverzoek is een medische handeling. Het is cruciaal dat je arts op de hoogte is van je wilsverklaring en bereid is om erover in gesprek te gaan, lang voordat de situatie zich voordoet.
-
Combineer documenten: De NVVE biedt meerdere verklaringen, zoals een behandelverbod en een euthanasieverzoek. Zorg dat deze documenten op elkaar zijn afgestemd om tegenstrijdigheden te voorkomen.
-
Digitale beschikbaarheid is cruciaal: Zorg ervoor dat jouw wilsverklaring direct vindbaar is voor zorgverleners wanneer het telt. Via SocialScan kun je jouw wilsverklaringen registreren, zodat ze via een koppeling met het Elektronisch Cliënten Dossier (ECD) altijd beschikbaar zijn voor de juiste professionals. Dit is een onmisbare stap voor een effectieve wilsverklaring.
3. De Levensbeschouwelijke Wilsverklaring
Voor veel mensen is het geloof een leidraad in het leven, ook wanneer het levenseinde nadert. Een levensbeschouwelijke of religieuze wilsverklaring is een document waarin je medische wensen vastlegt in lijn met jouw geloofsovertuiging. Deze verklaringen, vaak opgesteld door religieuze organisaties, helpen om medische beslissingen te nemen die niet alleen medisch, maar ook spiritueel passend zijn. Ze bieden een framework dat artsen en naasten inzicht geeft in jouw waarden.
Analyse van het voorbeeld
Laten we een voorbeeld ingevulde wilsverklaring analyseren die is gebaseerd op een katholieke levensovertuiging, waarbij het leven als een geschenk van God wordt gezien, maar buitensporige medische behandelingen niet worden nagestreefd.
Voorbeeldclausule:
"Als belijdend lid van de Rooms-Katholieke Kerk, beschouw ik het leven als een geschenk. Indien ik, [Jouw Volledige Naam], geboren op [Geboortedatum], in een terminale fase kom waarin de dood onafwendbaar is en behandelingen slechts het stervensproces onnodig rekken, verzoek ik om af te zien van verdere levensverlengende handelingen. Ik aanvaard de natuurlijke dood en vraag om palliatieve zorg gericht op comfort, pijnbestrijding en spirituele bijstand van een priester."
Strategische analyse:
-
Waardenverklaring: De clausule start met een duidelijke verwijzing naar de levensbeschouwelijke basis. Dit geeft de context voor de daaropvolgende wensen.
-
Balans: Het document zoekt een balans tussen het respecteren van het leven en het aanvaarden van de natuurlijke dood, een centraal thema in veel religies.
-
Focus op comfort: Het verzoek is niet alleen gericht op wat je niet wilt (levensverlenging), maar ook op wat je wel wilt: palliatieve zorg en spirituele steun.
-
Identificatie: Ook hier zijn volledige naam en geboortedatum opgenomen voor de juridische herkenbaarheid van het document.
Praktische tips voor jouw wilsverklaring
Een levensbeschouwelijke wilsverklaring vraagt om zorgvuldige afstemming tussen je geloof, je persoonlijke wensen en de medische praktijk.
Actiegerichte stappen:
-
Raadpleeg een geestelijk leider: Bespreek je wensen en de formulering ervan met je priester, imam, rabbijn of dominee. Zij kunnen helpen om je wensen te vertalen naar woorden die passen binnen de traditie van jouw geloof.
-
Communiceer met je arts: Leg je arts uit hoe jouw geloofsovertuiging je medische keuzes beïnvloedt. Dit helpt misverstanden te voorkomen en zorgt ervoor dat je medisch team je wensen begrijpt en respecteert.
-
Wees specifiek over spirituele zorg: Benoem expliciet welke spirituele ondersteuning je wenst, zoals het ontvangen van sacramenten, gebed of bezoek van een geestelijk verzorger. Vermeld eventueel contactgegevens.
-
Digitale vindbaarheid: Een wilsverklaring die niet gevonden wordt, heeft geen waarde. Registreer je document digitaal, bijvoorbeeld via Registor. Dit zorgt ervoor dat zorgverleners met toegang tot jouw ECD de verklaring direct kunnen inzien, wat cruciaal is in noodsituaties.
4. Digitale Wilsverklaring Platform Templates
In het digitale tijdperk is de manier waarop we belangrijke documenten opstellen en beheren drastisch veranderd. Een digitale wilsverklaring, opgesteld via een gespecialiseerd online platform, is een moderne en flexibele aanpak. Deze platforms leiden je door interactieve processen om je wensen helder te formuleren. Het grote voordeel is dat ze eenvoudig te updaten, te delen en te raadplegen zijn door zorgverleners via beveiligde digitale systemen.
Analyse van het voorbeeld
Laten we een voorbeeld ingevulde wilsverklaring analyseren die is gegenereerd via een digitaal platform, gericht op het aanwijzen van een vertegenwoordiger.
Voorbeeldclausule:
"Ik, [Jouw Volledige Naam], geboren op [Geboortedatum], verklaar dat ik, via het platform MijnWilsverklaring.nl, de volgende persoon machtig als mijn wettelijke vertegenwoordiger voor medische beslissingen: [Naam Vertegenwoordiger], [Relatie tot jou]. Deze machtiging wordt van kracht wanneer twee onafhankelijke artsen vaststellen dat ik wilsonbekwaam ben. Deze verklaring is digitaal ondertekend op [Datum] en is direct toegankelijk voor geautoriseerde zorgverleners via mijn elektronisch cliëntendossier (ECD)."
Strategische analyse:
-
Dynamisch en toegankelijk: De clausule benadrukt de digitale aard van het document. De koppeling met het ECD zorgt ervoor dat zorgprofessionals de meest actuele versie direct kunnen inzien, wat cruciaal is in noodsituaties.
-
Geleid proces: Digitale platforms stellen gerichte vragen. Dit helpt je om alle relevante aspecten te overwegen, waardoor de kans op onduidelijkheden afneemt.
-
Verificatie en veiligheid: Het platform zorgt voor een rechtsgeldige (digitale) ondertekening en veilige opslag, wat de authenticiteit van het document waarborgt.
Praktische tips voor jouw wilsverklaring
Het gebruik van een digitaal platform kan het proces aanzienlijk vereenvoudigen en de effectiviteit van je verklaring vergroten.
Actiegerichte stappen:
-
Kies een betrouwbaar platform: Selecteer een platform dat voldoet aan de Nederlandse wetgeving en sterke beveiligingsmaatregelen heeft. Controleer of ze samenwerken met zorginstellingen en systemen zoals ECD's.
-
Houd je gegevens actueel: Een groot voordeel van een digitaal platform is het gemak waarmee je de verklaring kunt aanpassen. Log regelmatig in om je wensen te herzien en bevestig de actualiteit.
-
Informeer je vertegenwoordiger: Zorg ervoor dat de door jou aangewezen persoon weet welk platform je gebruikt en hoe deze toegang kan krijgen tot de documenten wanneer dat nodig is.
-
Zorg voor vindbaarheid: Digitale toegankelijkheid is de kern. Diensten zoals onze SocialScan kunnen een koppeling maken met het ECD, zodat zorgorganisaties altijd de meest recente versie van je wilsverklaring beschikbaar hebben. Het is ook verstandig om na te denken over hoe je jouw algehele digitale nalatenschap wilt regelen; meer informatie over het regelen van jouw digitale nalatenschap kan je helpen een compleet beeld te krijgen.
5. De Wilsverklaring voor Specifieke Ziektebeelden
Een wilsverklaring toegespitst op een specifiek ziektebeeld is een document dat is afgestemd op de unieke uitdagingen en het verloop van een bepaalde aandoening, zoals dementie, kanker, of een chronische neurologische ziekte. In tegenstelling tot een algemene verklaring, houdt dit document rekening met de specifieke behandelingen, symptomen en stadia die kenmerkend zijn voor de ziekte. Dit biedt cruciale, gedetailleerde sturing aan artsen en naasten wanneer je zelf de regie verliest.
Analyse van het voorbeeld
Laten we een voorbeeld ingevulde wilsverklaring analyseren voor iemand met een progressieve ziekte zoals Multiple Sclerose (MS). Dit type verklaring anticipeert op de toekomst.
Voorbeeldclausule:
"Ik, [Jouw Volledige Naam], geboren op [Geboortedatum], gediagnosticeerd met Multiple Sclerose, verklaar dat wanneer mijn ziekte een stadium bereikt waarin ik permanent bedlegerig ben, niet meer zelfstandig kan ademhalen en/of slikken, en niet meer in staat ben tot betekenisvolle communicatie, ik geen levensverlengende behandelingen zoals beademing of een PEG-sonde wens te ontvangen. Mijn wens is om palliatieve zorg te ontvangen gericht op comfort en pijnbestrijding."
Strategische analyse:
-
Ziekte-specifiek: De clausule benoemt de diagnose expliciet en koppelt de wensen aan concrete, herkenbare stadia van de ziekte (permanent bedlegerig, ademhalingsondersteuning).
-
Anticiperend: Het document kijkt vooruit naar een mogelijke, realistische toekomst en neemt daar nu al beslissingen over. Dit voorkomt besluiteloosheid op het moment suprême.
-
Focus op comfort: Het maakt een duidelijk onderscheid tussen levensverlenging en kwaliteit van leven, door de nadruk te leggen op palliatieve zorg en comfort.
Praktische tips voor jouw wilsverklaring
Het opstellen van een verklaring voor een specifiek ziektebeeld vereist zorgvuldig overleg en vooruitdenken. Dit geeft zowel jou als je omgeving duidelijkheid.
Actiegerichte stappen:
-
Overleg met je specialist: Werk nauw samen met je behandelend arts of specialist. Zij kennen het ziekteverloop en de mogelijke toekomstige behandelopties en kunnen je helpen realistische en medisch relevante wensen te formuleren.
-
Betrek je familie: Bespreek je overwegingen en keuzes openlijk met je naasten. Dit helpt hen je wensen te begrijpen en te respecteren, wat essentieel is voor de uitvoering ervan.
-
Update bij progressie: Een chronische ziekte ontwikkelt zich. Herzie je wilsverklaring na een significante verandering in je gezondheidstoestand om ervoor te zorgen dat deze actueel blijft.
-
Digitale vindbaarheid: Zorg dat je specialistische wilsverklaring direct beschikbaar is voor zorgverleners. Door je documenten te uploaden via Registor en te koppelen aan je medisch dossier, weten zorgprofessionals altijd wat je actuele wensen zijn.
6. De Professionele Wilsverklaring via Juridische Experts
Voor wie maximale juridische zekerheid en een naadloze integratie met andere notariële documenten zoekt, is een professioneel opgestelde wilsverklaring via een juridisch expert de meest robuuste optie. Deze pakketten, vaak aangeboden door advocatenkantoren gespecialiseerd in gezondheidsrecht of notarissen, gaan verder dan een standaarddocument. Ze garanderen dat de verklaring voldoet aan de meest recente wet- en regelgeving en is afgestemd op jouw unieke situatie en bredere nalatenschapsplanning.
Analyse van het voorbeeld
Laten we een voorbeeld ingevulde wilsverklaring analyseren die is opgesteld binnen een uitgebreid juridisch kader, vaak als onderdeel van een levenstestament.
Voorbeeldclausule (juridisch document):
"Ondergetekende, [Jouw Volledige Naam], geboren te [Geboorteplaats] op [Geboortedatum], hierna te noemen 'volmachtgever', verklaart in aanvulling op de in dit levenstestament verleende volmachten het navolgende. In geval van medische beslissingen omtrent mijn levenseinde, specifiek in een situatie van ondraaglijk en uitzichtloos lijden zoals vastgesteld door een onafhankelijk arts conform de geldende wettelijke zorgvuldigheidseisen, verleen ik aan mijn gevolmachtigde de expliciete bevoegdheid om mijn eerder vastgelegde euthanasieverzoek te bekrachtigen. Tevens verbied ik iedere medische behandeling die slechts is gericht op het kunstmatig verlengen van mijn leven."
Strategische analyse:
-
Juridische precisie: De terminologie ("volmachtgever", "gevolmachtigde", "conform de geldende wettelijke zorgvuldigheidseisen") is juridisch sluitend. Dit voorkomt ambiguïteit en versterkt de rechtsgeldigheid.
-
Integratie: De clausule verwijst naar andere onderdelen van een levenstestament, zoals een volmacht. Dit zorgt voor een coherente aanpak waarin medische wensen en financiële/persoonlijke vertegenwoordiging op elkaar zijn afgestemd.
-
Formele context: Dit type verklaring wordt vaak bekrachtigd door een notaris, wat de bewijskracht aanzienlijk vergroot.
Praktische tips voor jouw wilsverklaring
Het inschakelen van een juridisch expert is een strategische keuze voor complexere situaties of wanneer je absolute zekerheid wilt. Een goed voorbereid traject is daarbij essentieel.
Actiegerichte stappen:
-
Plan een consult: Maak een afspraak met een notaris of een advocaat gespecialiseerd in erfrecht en gezondheidsrecht. Bereid dit gesprek voor door je wensen alvast op papier te zetten.
-
Coördineer documenten: Zorg ervoor dat je wilsverklaring in lijn is met je testament, levenstestament en eventuele andere notariële akten. De jurist kan je hierin adviseren om tegenstrijdigheden te voorkomen.
-
Combineer expertise: Bespreek de juridisch opgestelde concepten ook met je (huis)arts. Zo weet je zeker dat de medische formuleringen praktisch uitvoerbaar en duidelijk zijn voor zorgverleners.
-
Zorg voor digitale beschikbaarheid: Een notariële akte wordt veilig bewaard, maar is niet altijd direct toegankelijk in een noodsituatie. Zorg voor een digitale kopie die vindbaar is. Registreer je documenten bij Registor, zodat zorgorganisaties met een gekoppeld ECD direct en veilig toegang hebben tot jouw actuele wensen.
Neem nu de regie: van voorbeeld naar jouw persoonlijke verklaring
Je hebt in dit artikel een diepgaande analyse gezien van verschillende soorten wilsverklaringen. Van de standaardmodellen van de overheid en de NVVE tot zeer specifieke, op maat gemaakte documenten voor religieuze overtuigingen, medische aandoeningen en digitale platforms. Elk voorbeeld ingevulde wilsverklaring heeft je laten zien hoe je specifieke wensen en grenzen kunt formuleren.
De belangrijkste conclusie is dat een wilsverklaring veel meer is dan een formulier invullen. Het is een strategisch document dat jou de regie geeft over je medische toekomst en levenseinde. Het dwingt je om na te denken over wat jij echt belangrijk vindt en biedt een onmisbaar kompas voor je naasten en zorgverleners in tijden van onzekerheid. Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang regelmatig tips hierover.
Jouw actieplan: van inzicht naar uitvoering
De voorbeelden en analyses bieden een solide basis, maar de échte waarde ontstaat pas wanneer je deze kennis omzet in een document dat jouw persoonlijke situatie weerspiegelt. Hier zijn de cruciale stappen die je nu kunt zetten:
-
Synthetiseer de inzichten: Kijk terug op de verschillende voorbeelden. Welke elementen spraken je het meest aan? De gedetailleerde medische specificaties, de nadruk op levenskwaliteit, of juist de spirituele overwegingen? Combineer de beste onderdelen tot een raamwerk voor jouw eigen verklaring.
-
Start de dialoog: Een wilsverklaring staat niet op zichzelf. Bespreek je overwegingen met je partner, kinderen, een goede vriend en je huisarts. Hun input is cruciaal voor de uitvoerbaarheid en zorgt ervoor dat zij je wensen begrijpen en kunnen respecteren. Dit gesprek is misschien wel de belangrijkste stap in het hele proces.
-
Formuleer jouw unieke wensen: Gebruik de downloadbare sjablonen als startpunt. Vermijd het simpelweg kopiëren van een voorbeeld ingevulde wilsverklaring. Vul het aan met jouw persoonlijke verhalen, waarden en specifieke instructies die uniek zijn voor jouw leven en gezondheidssituatie. Wees zo concreet mogelijk om interpretatie te minimaliseren.
De kracht van een centrale, veilige vindplaats
Het opstellen van de wilsverklaring is stap één. Minstens zo belangrijk is de vindbaarheid en de context waarin het document wordt bewaard. Wat heb je aan een perfecte wilsverklaring als niemand hem kan vinden wanneer het nodig is? Hier komt het belang van een doordacht systeem naar voren.
Strategisch inzicht: Een wilsverklaring is geen statisch document. Het leeft en moet meegroeien met je levensfase en gezondheid. De vindbaarheid en het kunnen verbinden met je sociale netwerk zijn net zo essentieel als de inhoud zelf.
Een platform als Registor helpt je hierbij. Je kunt er niet alleen je wilsverklaring veilig opslaan, maar deze ook koppelen aan je complete sociale netwerk en andere belangrijke documenten. Met onze unieke SocialScan op https://registor.org/socialscan/ kun je zelfs direct in kaart brengen wie de sleutelfiguren in je leven zijn. Dit creëert een holistisch overzicht dat veel verder gaat dan een los papieren document in een la. Het zorgt ervoor dat de juiste mensen op het juiste moment over de juiste informatie beschikken.
Door nu actie te ondernemen, neem je de controle over je toekomst. Je geeft jezelf en je dierbaren een onbetaalbaar geschenk: duidelijkheid en gemoedsrust. Wacht niet tot het te laat is. Gebruik de kennis uit dit artikel en begin vandaag nog met het vormgeven van jouw wensen.
Schrijf je in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte!
Klaar om de regie volledig in eigen handen te nemen? Een voorbeeld ingevulde wilsverklaring is de perfecte start, maar Registor is de plek waar al jouw wensen samenkomen. Bewaar je wilsverklaring en al je andere belangrijke documenten en wensen veilig en centraal op Registor en zorg ervoor dat jouw stem altijd gehoord wordt.